Contents
Phát hiện một khối u ở vú chắc chắn là nỗi lo lắng của nhiều chị em phụ nữ. Tuy nhiên, không phải khối u nào cũng là ác tính (ung thư). Thực tế, có đến 80% các khối u vú là lành tính. Mặc dù vậy, câu hỏi “U Vú Lành Tính Có Nên Mổ Không?” vẫn là băn khoăn của rất nhiều người. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về u vú lành tính và đưa ra quyết định điều trị phù hợp nhất.
U vú lành tính có nên mổ không? Tiêu chí đánh giá
U vú lành tính là sự phát triển bất thường của các tế bào trong mô vú nhưng không phải là ung thư. Chúng không xâm lấn sang các mô xung quanh hoặc di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.
Vậy ” U vú lành tính có nên mổ không?”. Câu trả lời cho câu hỏi này sẽ không cố định mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố vàcần được đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa dựa trên các tiêu chí sau:
-
Kích thước khối u:
-
Các khối u nhỏ (thường dưới 2cm), không gây triệu chứng thường chỉ cần theo dõi định kỳ.
-
Các khối u lớn (thường trên 3cm hoặc 5cm tùy quan điểm và loại u), gây biến dạng vú hoặc chèn ép có thể được cân nhắc phẫu thuật.
-
-
Tốc độ phát triển: Nếu khối u tăng kích thước nhanh chóng trong một thời gian ngắn, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để loại trừ nguy cơ ác tính tiềm ẩn (dù hiếm) và ngăn chặn sự phát triển thêm.
-
Triệu chứng lâm sàng:
-
Đau: Khối u gây đau dai dẳng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
-
Khó chịu, căng tức: Đặc biệt là trước kỳ kinh.
-
Ảnh hưởng thẩm mỹ: Khối u lớn làm biến dạng hình dáng vú.
-
Tiết dịch núm vú: Đặc biệt là dịch có máu (dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý).
-
-
Kết quả xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết:
-
Nếu hình ảnh siêu âm, chụp nhũ ảnh (mammography) có đặc điểm nghi ngờ dù sinh thiết lành tính (ví dụ: BIRADS 4A), bác sĩ có thể khuyên phẫu thuật để có chẩn đoán mô bệnh học toàn bộ khối u.
-
Kết quả sinh thiết không chắc chắn hoặc không tương thích với hình ảnh.
-
-
Nguy cơ ung thư vú cá nhân: Phụ nữ có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc mang gen đột biến (BRCA1, BRCA2) có thể được khuyên phẫu thuật loại bỏ khối u lành tính để giảm bớt lo lắng và dễ dàng theo dõi sau này.
-
Mong muốn và tâm lý của bệnh nhân: Yếu tố tâm lý rất quan trọng. Nếu sự tồn tại của khối u gây lo lắng quá mức, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bệnh nhân có thể lựa chọn phẫu thuật dù khối u không có chỉ định y khoa bắt buộc.
U vú lành tính có nên mổ không?
Rủi ro và lợi ích khi mổ
Khi có chỉ định hoặc bệnh nhân lựa chọn phẫu thuật, cần hiểu rõ cả lợi ích và rủi ro:
-
Lợi ích:
-
Loại bỏ hoàn toàn khối u: Giải quyết triệt để các triệu chứng do khối u gây ra (đau, khó chịu, biến dạng).
-
Chẩn đoán mô bệnh học chính xác: Có được kết quả giải phẫu bệnh của toàn bộ khối u, khẳng định chắc chắn là lành tính hay có yếu tố bất thường khác.
-
Giảm lo lắng: Loại bỏ nỗi lo về sự tồn tại và phát triển của khối u.
-
Cải thiện thẩm mỹ: Trong trường hợp khối u gây biến dạng vú.
-
-
Rủi ro:
-
Rủi ro chung của phẫu thuật: Nhiễm trùng, chảy máu, tụ máu, tụ dịch.
-
Rủi ro liên quan đến gây mê/gây tê.
-
Sẹo: Mức độ sẹo tùy thuộc vào kích thước khối u, vị trí đường mổ và kỹ thuật mổ. Có thể có sẹo lồi hoặc sẹo lõm.
-
Thay đổi cảm giác núm vú hoặc da vú: Tạm thời hoặc vĩnh viễn.
-
Thay đổi hình dáng vú: Mất mô, biến dạng, không cân xứng hai bên vú (đặc biệt với khối u lớn hoặc nằm gần núm vú).
-
Nguy cơ tái phát: Một số loại u lành tính có thể tái phát sau phẫu thuật (dù tỷ lệ không cao).
-
Xem thêm:
- U Vú Lành Tính Có Nổi Hạch Không: Giải Đáp Từ Chuyên Gia
- Điều Trị U Vú Lành Tính Không Phẫu Thuật: Giải Pháp Mới Nhất
Diễn biến của u vú lành tính nếu không mổ
Nếu không có chỉ định phẫu thuật, u vú lành tính thường sẽ diễn biến theo một trong các hướng sau:
-
Ổn định: Đa số các khối u lành tính, đặc biệt là u xơ tuyến vú nhỏ, sẽ giữ nguyên kích thước hoặc chỉ thay đổi rất ít theo thời gian.
-
Tăng kích thước chậm: Một số khối u có thể lớn dần lên nhưng với tốc độ chậm.
-
Teo nhỏ hoặc biến mất: Một số loại u, như nang vú hoặc u xơ tuyến vú ở phụ nữ mãn kinh, có thể tự teo nhỏ hoặc biến mất.
-
Thay đổi theo nội tiết: Nang vú, thay đổi sợi bọc có thể thay đổi kích thước và triệu chứng theo chu kỳ kinh nguyệt.
-
Nguy cơ ác tính hóa: Cực kỳ hiếm gặp đối với hầu hết các loại u vú lành tính phổ biến như u xơ tuyến vú hay nang vú. Tuy nhiên, một số tổn thương lành tính đặc biệt (như tăng sản ống tuyến không điển hình – ADH, tăng sản tiểu thùy không điển hình – ALH, u diệp thể ranh giới) có tiềm năng phát triển thành ung thư cao hơn.
Cẩn kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mổ u tuyến giáp
VABB – Giải phái điều trị thay thế mổ
Ngoài phẫu thuật cắt bỏ truyền thống, y học hiện đại đã phát triển các phương pháp can thiệp ít xâm lấn hơn, tiêu biểu là phương pháp sinh thiết vú có hỗ trợ hút chân không (Vacuum Assisted Breast Biopsy – VABB. Đây là kỹ thuật vừa dùng để sinh thiết chẩn đoán, vừa có thể loại bỏ hoàn toàn các khối u lành tính có kích thước phù hợp.
-
Cơ chế hoạt động: Bác sĩ sử dụng một cây kim đặc biệt có kích thước lớn hơn kim sinh thiết thông thường, đưa vào khối u dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc X-quang. Hệ thống hút chân không sẽ hút mô u vào lòng kim, sau đó lưỡi cắt bên trong kim sẽ cắt nhỏ và hút mô ra ngoài liên tục cho đến khi loại bỏ hoàn toàn khối u hoặc phần lớn khối u.
-
Ưu điểm vượt trội của VABB so với mổ mở:
-
Ít xâm lấn: Chỉ cần một vết rạch da rất nhỏ (khoảng 3-5mm), đủ để đưa kim vào.
-
Thẩm mỹ cao: Gần như không để lại sẹo hoặc sẹo rất mờ, không gây biến dạng vú.
-
Ít đau: Thủ thuật thường chỉ cần gây tê tại chỗ.
-
Thời gian thực hiện nhanh: Thường kéo dài khoảng 30-60 phút.
-
Hồi phục nhanh chóng: Bệnh nhân có thể về nhà ngay sau thủ thuật và sinh hoạt gần như bình thường.
-
Độ chính xác cao: Thực hiện dưới hướng dẫn hình ảnh giúp lấy đúng và đủ mô u.
-
Lấy được toàn bộ u nhỏ: Có khả năng loại bỏ hoàn toàn các khối u lành tính có kích thước < 3cm.
-
-
Chỉ định của VABB trong điều trị:
-
U xơ tuyến vú kích thước < 3cm.
-
Các tổn thương vú lành tính khác có chỉ định loại bỏ (ví dụ: u nhú nội ống, tổn thương nghi ngờ cần lấy trọn).
-
Một số trường hợp tổn thương tiền ung thư nhỏ.
-
-
Lưu ý: VABB không phù hợp với mọi loại u (ví dụ: u quá lớn, vị trí quá gần da hoặc thành ngực, nghi ngờ ác tính cao cần phẫu thuật để đảm bảo lấy rộng).
VABB – Giải phái điều trị thay thế mổ
Như vậy, với câu hỏi ” U vú lành tính có nên mổ không?” sẽ phụ thuộc và nhiêu yếu tố như loại u, thế chất, nhu cầu,… Thông thường, u vú lành tính không cần phải mổ mà chỉ cần theo dõi diễn biến của khối u. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để cắt bỏ khối u nếu phát hiện bất thường sau các xét nghiệm lâm sàng và sinh thiết, đặc biệt là khi khối u có kích thước lớn hơn bình thường, gây ra các biến chứng nghiêm trọng hoặc có nguy cơ làm tăng khả năng ung thư vú.
Nếu có bất cứ câu hỏi hoặc thắc mắc nào bạn có thể liên hệ ngay với bác sĩ Nguyễn Đức Tỉnh để được tư vấn và hỗ trợ:
