Cách Đọc Kết Quả Siêu Âm Tuyến Giáp Chuẩn Xác Nhất

Siêu âm tuyến giáp là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng, giúp đánh giá tình trạng sức khỏe của tuyến giáp và phát hiện sớm các bất thường. Tuy nhiên, nhiều người gặp khó khăn về cách đọc kết qua siêu âm tuyến giáp, đặc biệt là các thuật ngữ y khoa như phân loại TIRADS, mô tả về nhân giáp, hoặc dấu hiệu nghi ngờ ác tính. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về Cách đọc Kết Quả Siêu âm Tuyến Giáp, ý nghĩa của các thuật ngữ, và cách phân biệt kết quả bình thường hay bất thường.

Hiểu các thuật ngữ trong kết quả siêu âm tuyến giáp

Hiểu các thuật ngữ trong kết quả siêu âm tuyến giáp để biết cách đọc kết quả siêu âm tuyến giáp tốt hơn

Cách đọc phân loại TIRADS

TIRADS (Thyroid Imaging Reporting and Data System) là hệ thống phân loại được sử dụng rộng rãi để chuẩn hóa việc mô tả nhân giáp trên siêu âm và đánh giá nguy cơ ác tính, từ đó đưa ra khuyến nghị theo dõi hay sinh thiết (FNA). Hệ thống phổ biến là ACR TIRADS (American College of Radiology TIRADS).

• TIRADS 1: Tuyến giáp bình thường, không có nhân. Nguy cơ ác tính 0%. Xử trí: Không cần theo dõi thêm.

• TIRADS 2: Nhân lành tính. Nguy cơ ác tính ~0%. Bao gồm các nang đơn thuần, nhân dạng bọt biển điển hình. Xử trí: Không cần theo dõi hoặc FNA.

• TIRADS 3: Nhân có nguy cơ ác tính thấp (<5%). Thường là nhân đồng hoặc tăng âm, hình bầu dục, bờ đều, không có các đặc điểm nghi ngờ cao. Xử trí: Theo dõi định kỳ. FNA nếu kích thước > 2.5 cm (hoặc theo dõi nếu > 1.5 cm).

• TIRADS 4: Nhân có nguy cơ ác tính trung bình (5-20%). Có một số dấu hiệu nghi ngờ mức độ vừa (ví dụ: nhân đặc, echo kém, hơi tròn…). Xử trí: Cần FNA nếu kích thước > 1.5 cm (hoặc theo dõi nếu > 1 cm).

• TIRADS 5: Nhân có nguy cơ ác tính cao (>20%). Có các dấu hiệu nghi ngờ cao (sẽ mô tả ở phần sau). Xử trí: Cần FNA nếu kích thước > 1 cm (hoặc theo dõi nếu > 0.5 cm).

• TIRADS 6: Nhân đã được xác định là ác tính qua sinh thiết trước đó.

Lưu ý: Ngưỡng kích thước để FNA có thể thay đổi tùy theo hướng dẫn cụ thể và đánh giá lâm sàng của bác sĩ. TIRADS là công cụ đánh giá nguy cơ, không phải chẩn đoán xác định.

TIRADS (Thyroid Imaging Reporting and Data System) là hệ thống phân loại được sử dụng rộng rãi

Xem thêm:

• Siêu Âm Doppler Mạch Máu Tuyến Giáp: Chẩn Đoán Toàn Diện
• Siêu Âm Tuyến Giáp Như Thế Nào? Quy Trình A-Z

Ý nghĩa các mô tả về nhân giáp (kích thước, echo, vôi hóa)

Ngoài phân loại TIRADS, kết quả siêu âm sẽ mô tả chi tiết các đặc điểm của nhân giáp, những đặc điểm này chính là cơ sở để xếp loại TIRADS:

Thành phần (Composition):

• Nang đơn thuần (Cystic): Chứa dịch hoàn toàn, gần như luôn lành tính (TIRADS 2).
• Dạng bọt biển (Spongiform): Chứa nhiều nang nhỏ li ti, <50% thành phần đặc, thường lành tính (TIRADS 2).
• Hỗn hợp đặc-nang (Mixed cystic and solid): Nguy cơ tùy thuộc vào thành phần đặc và các đặc điểm khác.
• Đặc hoặc gần như đặc (Solid or almost completely solid): Toàn bộ hoặc phần lớn là mô đặc. Nguy cơ cao hơn dạng nang.

Độ hồi âm (Echogenicity): So sánh độ sáng của nhân với mô giáp xung quanh.

• Trống âm (Anechoic): Màu đen hoàn toàn (nang dịch).
• Tăng âm (Hyperechoic): Sáng hơn mô giáp. Thường lành tính.
• Đồng âm (Isoechoic): Độ sáng tương đương mô giáp. Thường lành tính.
• Kém âm (Hypoechoic): Tối hơn mô giáp. Đây là một dấu hiệu nghi ngờ.
• Rất kém âm (Markedly hypoechoic): Tối hơn cả cơ vùng cổ sát tuyến giáp. Đây là dấu hiệu nghi ngờ cao.

Hình dạng (Shape):

• Rộng hơn cao (Wider-than-tall): Chiều ngang lớn hơn chiều trước-sau. Hình bầu dục nằm ngang, thường lành tính.
• Cao hơn rộng (Taller-than-wide): Chiều trước-sau lớn hơn hoặc bằng chiều ngang. Hình tròn hoặc đứng dọc, đây là một dấu hiệu nghi ngờ.

Đường bờ (Margin):

• Trơn láng, rõ (Smooth, well-defined): Thường lành tính.
• Không xác định rõ (Ill-defined): Bờ mờ, không phân biệt rõ với mô xung quanh.
• Thùy múi hoặc không đều (Lobulated or Irregular): Bờ lồi lõm, không trơn láng. Dấu hiệu nghi ngờ.
• Xâm lấn vỏ bao / Mô xung quanh (Extrathyroidal extension – ETE): Nhân xâm lấn ra ngoài bờ tuyến giáp. Dấu hiệu nghi ngờ cao.

Vôi hóa và các đốm tăng âm (Echogenic Foci):

• Vôi hóa lớn / Vôi hóa thô (Macrocalcification): Đốm vôi hóa lớn, thường có bóng lưng cản âm phía sau. Ít nghi ngờ hơn vi vôi hóa.
• Vôi hóa viền (Peripheral/Rime calcification): Vôi hóa dạng đường bao quanh nhân. Có thể gặp ở cả nhân lành và ác tính. Nếu viền vôi hóa bị đứt đoạn thì nghi ngờ hơn.
• Vi vôi hóa (Microcalcification): Những chấm tăng âm nhỏ li ti (<1mm), không có bóng lưng. Đây là dấu hiệu nghi ngờ rất cao, đặc trưng cho ung thư giáp thể nhú.
• Các đốm tăng âm có đuôi sao chổi (Comet-tail artifact): Thường là các hạt keo bị cô đặc, lành tính.

Nắm được ý nghĩa của các  mô tả nhân giáp để nhận diện tốt hơn 

Phân biệt kết quả siêu âm bình thường và bất thường

Tìm hiểu dấu hiệu nghi ngờ ác tính trên siêu âm tuyến giáp