Dẫn Lưu Áp Xe Gan

Chỉ Định

Kỹ thuật dẫn lưu áp xe gan được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Ổ áp xe gan có đường kính ≥ 5 cm.
• Ổ áp xe có đường kính < 5 cm nhưng tái phát nhiều lần sau khi chọc hút bằng kim 18G.
• Ổ áp xe có nguy cơ vỡ cao.
• Ổ áp xe đã dịch hóa (hóa mủ rõ ràng) trên hình ảnh siêu âm.

Chống Chỉ Định

Không thực hiện dẫn lưu áp xe gan nếu người bệnh có:

• Rối loạn đông máu: Tỷ lệ prothrombin < 50% hoặc tiểu cầu < 100 G/L.

Siêu Âm Dẫn Lưu Áp Xe Gan Là Gì?

Chuẩn Bị

Nhân Sự

• 2 bác sĩ: Một người vận hành máy siêu âm, một người thực hiện thủ thuật.
• 1 điều dưỡng: Hỗ trợ trong quá trình thực hiện.

Dụng Cụ

• Máy siêu âm với đầu dò quét thẳng hoặc quét hình quạt.
• Bộ ống thông dẫn lưu Pigtail 8F, dây dẫn đường (guide-wire).
• Găng tay, bông gạc vô khuẩn, khay dụng cụ, bơm tiêm, chỉ khâu, khăn trải có lỗ.
• Thuốc sát khuẩn và thuốc gây tê lidocain 2%.

Người Bệnh

• Được giải thích rõ ràng về mục đích, quy trình thủ thuật và động viên để hợp tác.
• Hồ sơ bệnh án đầy đủ, bao gồm xét nghiệm đông máu (trong giới hạn bình thường) và các xét nghiệm vi sinh liên quan.

Quy Trình Thực Hiện

1. Xác định vị trí: Dùng siêu âm tìm vị trí ổ áp xe thuận lợi, đảm bảo đường đi của kim ngắn, qua nhu mô gan lành, tránh mạch máu lớn và túi mật.
2. Sát khuẩn và gây tê: Sát khuẩn vùng chọc, trải khăn có lỗ, gây tê bằng lidocain 2%.
3. Chọc hút mủ: Đưa kim vào giữa ổ áp xe, hút mủ bằng bơm tiêm 20 ml, lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm.
4. Đặt guide-wire: Đưa dây dẫn đường qua kim vào ổ áp xe, đảm bảo ngọn guide-wire nằm hoàn toàn trong ổ áp xe.
5. Đặt ống thông dẫn lưu: Đưa ống Pigtail theo guide-wire vào ổ áp xe, kiểm tra vị trí, rút guide-wire và cố định ống qua da.
6. Hút và rửa ổ áp xe: Hút mủ một chiều bằng syringe, sau đó bơm rửa ổ áp xe bằng nước muối sinh lý đến khi dịch trong.

Theo Dõi Sau Thủ Thuật

Trong 24 giờ sau thủ thuật, cần theo dõi:

• Mạch, huyết áp, nhiệt độ.
• Vị trí chọc kim, chân ống thông dẫn lưu.
• Tình trạng bụng và hô hấp của người bệnh.

Tai Biến và Xử Trí

1. Chảy máu: Nếu chọc dò ổ bụng ra máu, cân nhắc phẫu thuật ngoại khoa.
2. Viêm phúc mạc: Do rỉ mủ hoặc mật vào ổ bụng, cần phẫu thuật khẩn cấp.
3. Thủng tạng rỗng: Chuyển khoa ngoại phẫu thuật.
4. Tràn khí/mủ màng phổi: Dẫn lưu khí hoặc mủ màng phổi tùy trường hợp.
5. Tắc/tụt ống thông: Thông ống bằng nước muối sinh lý nếu tắc; đặt lại ống nếu tụt.