Siêu Âm Tại Vị Trí Chọc Dịch Màng Bụng: An Toàn, Hiệu Quả

Siêu âm Tại Vị Trí Chọc Dịch Màng Bụng là kỹ thuật tiên tiến, giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí chọc và giảm thiểu rủi ro biến chứng. Tại nguyenductinh.com, chúng tôi cung cấp dịch vụ chọc dịch màng bụng dưới hướng dẫn siêu âm, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân. Ứng dụng siêu âm hỗ trợ chọc dịch, dẫn lưu dịch màng bụng giúp tăng độ chính xác và an toàn thủ thuật.

Siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng là gì?

Siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng là việc sử dụng máy siêu âm (với đầu dò tần số phù hợp) để khảo sát hình ảnh ổ bụng trong thời gian thực ngay trước và/hoặc trong khi thực hiện thủ thuật chọc hút dịch.

Thay vì chỉ dựa vào cảm nhận và các mốc giải phẫu bên ngoài, bác sĩ sẽ dùng đầu dò siêu âm quét trên thành bụng bệnh nhân. Sóng siêu âm phát ra sẽ dội lại từ các cấu trúc bên trong (dịch, tạng, mạch máu), tạo thành hình ảnh hiển thị trên màn hình máy siêu âm. Dựa vào hình ảnh này, bác sĩ có thể:

• Xác định chính xác sự tồn tại và lượng dịch cổ trướng.

• Tìm ra khoang dịch lớn nhất, dễ tiếp cận nhất.

• Nhận diện các cấu trúc quan trọng cần tránh (mạch máu thành bụng, quai ruột, bàng quang, gan, lách…).

• Đánh dấu vị trí chọc kim tối ưu trên da.

• Trong một số trường hợp (siêu âm hướng dẫn động – dynamic guidance), bác sĩ có thể quan sát đường đi của kim trong thời gian thực khi đưa kim vào khoang dịch.

Siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng

Tại sao cần siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng

Việc sử dụng siêu âm chọc dịch màng  bụng mang lại nhiều lợi ích thiết thực và là cần thiết vì những lý do sau:

• Tăng Độ An Toàn: Đây là lý do quan trọng nhất. Siêu âm giúp bác sĩ “nhìn thấy” bên dưới bề mặt da, xác định và tránh các mạch máu lớn (như động mạch thượng vị dưới) và các tạng rỗng (ruột, bàng quang đã căng). Việc tránh được các cấu trúc này làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như chảy máu khó cầm trong ổ bụng hoặc thành bụng, thủng tạng.

• Tăng Tỷ Lệ Thành Công: Siêu âm giúp xác định khoang dịch lớn nhất và nông nhất, đảm bảo kim chọc vào đúng vị trí có nhiều dịch. Điều này đặc biệt hữu ích trong các trường hợp:

  • Lượng dịch cổ trướng ít.

  • Bệnh nhân béo phì, thành bụng dày khó xác định mốc giải phẫu.

  • Bệnh nhân có sẹo mổ cũ làm thay đổi cấu trúc giải phẫu.

  • Dịch khu trú (không lan tỏa đều trong ổ bụng).

  • Thủ thuật chọc “mù” trước đó thất bại.

• Xác Định Vị Trí Tối Ưu: Siêu âm không chỉ tìm khoang dịch lớn nhất mà còn giúp chọn đường vào ngắn nhất và an toàn nhất từ da đến khoang dịch.

• Giảm Số Lần Chọc Kim: Khi xác định đúng vị trí ngay từ đầu, bác sĩ thường chỉ cần chọc kim một lần duy nhất để lấy được dịch, giảm sự khó chịu và đau đớn cho bệnh nhân.

• Phát Hiện Các Bất Thường Khác: Trong quá trình siêu âm xác định vị trí, bác sĩ có thể tình cờ phát hiện các dấu hiệu bất thường khác trong ổ bụng như vách hóa trong dịch (gợi ý nhiễm trùng, lao, ung thư), khối u…

Quy trình siêu âm hướng dẫn chọc dịch màng bụng

Quy trình thực hiện thường bao gồm các bước sau:

1. Chuẩn bị bệnh nhân: Giải thích thủ thuật, ký cam kết, bệnh nhân đi tiểu (nếu cần), đặt ở tư thế phù hợp (thường nằm ngửa, đầu hơi cao).

2. Chuẩn bị dụng cụ: Máy siêu âm với đầu dò phù hợp (thường là đầu dò cong – convex hoặc thẳng – linear), gel siêu âm, bút đánh dấu, bộ dụng cụ chọc dịch vô trùng (kim chọc, bơm tiêm, ống đựng bệnh phẩm, dây dẫn, bình chứa nếu chọc tháo dịch lượng lớn), dung dịch sát khuẩn, găng tay, gạc, băng dính, thuốc gây tê tại chỗ.

3. Thực hiện siêu âm khảo sát:

   • Bôi gel siêu âm lên vùng bụng dự kiến chọc (thường là hố chậu trái hoặc phải, hoặc đường trắng giữa dưới rốn).

   • Bác sĩ dùng đầu dò siêu âm quét qua các vị trí để:

     • Đánh giá lượng dịch, tìm khoang dịch tự do lớn nhất.

     • Xác định độ sâu từ da đến khoang dịch.

     • Nhận diện các quai ruột, mạch máu thành bụng (có thể dùng Doppler màu để xác nhận mạch máu).

     • Xác định vị trí tối ưu để đưa kim vào, tránh các cấu trúc nguy hiểm.

4. Đánh dấu vị trí chọc: Sau khi xác định được vị trí và góc đâm kim lý tưởng, bác sĩ dùng bút vô trùng đánh dấu điểm đó trên da bệnh nhân.

5. Sát khuẩn và gây tê: Vùng da đánh dấu được sát khuẩn rộng rãi. Tiến hành gây tê tại chỗ từng lớp bằng Lidocain.

6. Tiến hành chọc dịch:

   • Kỹ thuật tĩnh (Static technique): Bác sĩ chọc kim vào đúng vị trí đã đánh dấu ngay sau khi siêu âm xong.

   • Kỹ thuật động (Dynamic/Real-time technique): Bác sĩ vừa siêu âm vừa đưa kim vào, quan sát trực tiếp đường đi của kim trên màn hình siêu âm cho đến khi đầu kim nằm đúng trong khoang dịch. Kỹ thuật này mang lại độ chính xác cao nhất.

7. Hút dịch: Lấy mẫu dịch xét nghiệm hoặc tháo dịch điều trị.

8. Kết thúc: Rút kim, ép cầm máu, sát khuẩn lại và băng vị trí chọc.

Lợi ích của việc siêu âm khi chọc dịch màng bụng

So với phương pháp chọc “mù” truyền thống, siêu âm hướng dẫn mang lại những lợi ích không thể phủ nhận:

• An toàn hơn rõ rệt: Giảm nguy cơ chảy máu, thủng tạng, nhiễm trùng.

• Hiệu quả hơn: Tăng tỷ lệ chọc thành công ngay lần đầu, lấy đủ lượng dịch cần thiết.

• Ít đau hơn: Giảm số lần chọc kim không cần thiết.

• Áp dụng được cho ca khó: Giải quyết được những trường hợp lượng dịch ít, béo phì, có sẹo mổ…

• Tăng sự tự tin: Cả bác sĩ và bệnh nhân đều yên tâm hơn khi thực hiện thủ thuật.

• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Mặc dù có chi phí siêu âm ban đầu, nhưng việc giảm biến chứng và tăng hiệu quả có thể giúp tiết kiệm chi phí điều trị biến chứng và thời gian nằm viện.

Hiện nay, siêu âm hướng dẫn được xem là tiêu chuẩn thực hành (standard of care) cho thủ thuật chọc dịch màng bụng tại nhiều quốc gia và bệnh viện lớn.

Xem thêm:

• Chọc Dịch Ổ Bụng Ở Đâu? Địa Chỉ Uy Tín, An Toàn
• Chọc Dịch Ổ Bụng Có Đau Không? Giải Đáp Chi Tiết

Hình ảnh siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng như thế nào?

Trên màn hình siêu âm, bác sĩ sẽ quan sát các cấu trúc với hình ảnh đặc trưng:

• Dịch màng bụng (Ascites): Thường xuất hiện dưới dạng một vùng màu đen (anechoic) hoặc xám đen (hypoechoic), do dịch không phản xạ hoặc phản xạ kém sóng siêu âm. Vùng này thường đồng nhất. Nếu dịch có chứa tế bào, máu hoặc mủ (ví dụ trong nhiễm trùng), nó có thể có các chấm sáng lợn cợn (echogenic debris) hoặc các vách mỏng (septations) bên trong.

• Thành bụng: Bao gồm các lớp da, mỡ dưới da, cơ, phúc mạc thành, hiển thị dưới dạng các lớp có độ sáng (echogenicity) khác nhau.

• Quai ruột: Thường di động (có nhu động), chứa khí (hiển thị dưới dạng các vùng sáng kèm bóng lưng bẩn phía sau – dirty shadowing) hoặc dịch bên trong. Bác sĩ cần tránh chọc kim vào các quai ruột này.

• Mạch máu (Đặc biệt là động mạch thượng vị dưới): Có thể thấy dưới dạng cấu trúc ống tròn hoặc dài, màu đen. Sử dụng Doppler màu sẽ thấy tín hiệu màu (đỏ hoặc xanh tùy hướng dòng chảy) bên trong lòng mạch, giúp xác nhận và tránh xa chúng.

• Bàng quang: Nếu căng nước tiểu, sẽ thấy một cấu trúc chứa dịch màu đen ở vùng hạ vị.

• Tạng đặc (Gan, lách): Có cấu trúc mô đặc trưng, độ sáng đồng nhất hoặc không đồng nhất tùy bệnh lý.

• (Khi dùng kỹ thuật động) Kim chọc: Hiển thị dưới dạng một đường thẳng, sáng (hyperechoic) khi đi vào mô và khoang dịch.

Hình ảnh siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng

Việc siêu âm tại vị trí chọc dịch màng bụng nhằm xác định nguyên nhân gây tràn dịch là một quy trình không hề đơn giản. Hy vọng với nhưng chia sẻ của Bac sĩ Tỉnh bạn đã hiểu hơn và nắm được quy trình chi tiết.
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải tình trạng báng bụng, hãy đến Pk Bác sĩ Nguyễn Đức Tỉnh để được thăm khám, tư vấn và điều trị bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn dịch vụ chọc dịch màng bụng an toàn, hiệu quả và chất lượng cao.
Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và đặt lịch hẹn:

• TP. HCM: Bệnh viện Quân đội 175 – 786 Nguyễn Kiệm, Phường 3, Gò Vấp.
• Email: [email protected]
• Hotline/Zalo: 0976 958 582