U Tuyến Giáp TIRADS 3: Hiểu Biết, Chẩn Đoán và Điều Trị Hiệu Quả đầy đủ nhất 2025

U tuyến giáp TIRADS 3 là một bệnh lý tuyến giáp phổ biến, thường được phát hiện thông qua siêu âm, với nguy cơ ác tính rất thấp. Việc hiểu rõ về tình trạng này, bao gồm các đặc điểm, phương pháp chẩn đoán, điều trị, và cách phòng ngừa, là yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe lâu dài. Bài viết này, dựa trên bằng chứng khoa học và các hướng dẫn y tế mới nhất, sẽ cung cấp thông tin chi tiết về u tuyến giáp TIRADS 3, giúp bạn đọc nắm bắt thông tin cần thiết để bảo vệ sức khỏe tuyến giáp một cách hiệu quả.

U Tuyến Giáp TIRADS 3 Là Gì?

Hệ thống TIRADS (Thyroid Imaging Reporting and Data System) là một công cụ tiêu chuẩn hóa do Đại học Y khoa Hoa Kỳ (ACR) phát triển để đánh giá nguy cơ ác tính của các nhân tuyến giáp dựa trên đặc điểm siêu âm. U tuyến giáp TIRADS 3 được xếp vào nhóm có nguy cơ ác tính thấp, với tỷ lệ ác tính chỉ khoảng 1,7%, theo nghiên cứu được công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2023). Hệ thống này giúp bác sĩ đưa ra các quyết định chẩn đoán và điều trị chính xác, giảm thiểu các can thiệp không cần thiết.

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng nằm ở phía trước cổ, có hình dạng giống con bướm, bao gồm hai thùy được nối bằng eo giáp. Tuyến giáp sản xuất các hormone như T3 (triiodothyronine) và T4 (thyroxine), đóng vai trò thiết yếu trong điều hòa chuyển hóa, nhịp tim, thân nhiệt, và các chức năng thần kinh. Khi tuyến giáp xuất hiện các nhân hoặc khối u, hệ thống TIRADS được sử dụng để phân loại mức độ nguy cơ.

Dựa vào điểm số từ 0 đến 10, ACR TIRADS phân loại thành 5 nhóm:

Mặc dù u tuyến giáp TIRADS 3 có nguy cơ ác tính rất thấp, việc theo dõi định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc tính chất của nhân giáp.

Triệu Chứng của U Tuyến Giáp TIRADS 3

Trong nhiều trường hợp, u tuyến giáp TIRADS 3 không gây triệu chứng rõ ràng, đặc biệt khi nhân giáp có kích thước nhỏ (dưới 2 cm). Đa số các trường hợp được phát hiện tình cờ qua siêu âm trong các buổi khám sức khỏe định kỳ hoặc kiểm tra các bệnh lý khác. Tuy nhiên, khi nhân giáp phát triển lớn hơn hoặc gây chèn ép các cấu trúc xung quanh, một số triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Sưng vùng cổ: Một khối u nhỏ có thể được cảm nhận hoặc nhìn thấy ở vùng cổ, di chuyển khi nuốt.

• Khó nuốt hoặc cảm giác nghẹn: Do nhân giáp chèn ép thực quản, gây khó chịu khi ăn uống.

• Khó thở nhẹ: Khi nhân giáp lớn (>2,5 cm) và gây áp lực lên khí quản, đặc biệt khi nằm ngửa.

• Khàn giọng: Hiếm gặp, nhưng có thể xảy ra nếu nhân giáp chèn ép dây thần kinh thanh quản.

• Triệu chứng nội tiết: Một số ít trường hợp u tuyến giáp TIRADS 3 có thể gây rối loạn hormone, dẫn đến mệt mỏi, tim đập nhanh, hoặc cảm giác hồi hộp.

Những triệu chứng này không đặc hiệu và có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm họng hoặc bướu cổ thông thường. Do đó, siêu âm tuyến giáp định kỳ là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm u tuyến giáp TIRADS 3, đặc biệt ở những người có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp hoặc thiếu i-ốt trong chế độ ăn.

Nguyên Nhân Gây U Tuyến Giáp TIRADS 3

Nguyên nhân chính xác gây ra u tuyến giáp TIRADS 3 vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra một số yếu tố nguy cơ liên quan, bao gồm:

1. Di truyền: Tiền sử gia đình mắc các bệnh lý tuyến giáp (như bướu giáp, viêm tuyến giáp Hashimoto, hoặc ung thư tuyến giáp) làm tăng nguy cơ phát triển u tuyến giáp TIRADS 3. Các gen như TSHR hoặc RET có thể đóng vai trò trong cơ chế bệnh sinh.

2. Thiếu hoặc thừa i-ốt: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chế độ ăn thiếu i-ốt (<100 mcg/ngày) hoặc thừa i-ốt (>1000 mcg/ngày) có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp, dẫn đến sự hình thành nhân giáp.

3. Tiếp xúc phóng xạ: Tiếp xúc lâu dài với bức xạ ion hóa (như trong xạ trị vùng đầu cổ) có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhân giáp.

4. Rối loạn miễn dịch: Các bệnh tự miễn như viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc viêm tuyến giáp sau sinh có thể kích thích sự hình thành nhân giáp lành tính.

5. Yếu tố môi trường: Căng thẳng kéo dài, hút thuốc lá, hoặc tiếp xúc với các chất gây rối loạn nội tiết (như bisphenol A) cũng là những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Chẩn Đoán U Tuyến Giáp TIRADS 3

Việc chẩn đoán u tuyến giáp TIRADS 3 đòi hỏi sự kết hợp của các phương pháp hiện đại để đảm bảo độ chính xác và đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp. Các phương pháp chẩn đoán chính bao gồm:

Siêu Âm Tuyến Giáp

Siêu âm là công cụ quan trọng nhất để phát hiện và phân loại u tuyến giáp TIRADS 3. Siêu âm Doppler giúp xác định kích thước, số lượng, và đặc điểm của nhân giáp, bao gồm độ phản âm, vôi hóa, và lưu lượng máu. Theo hướng dẫn của ACR (2025), các nhân TIRADS 3 thường có từ 4-6 điểm trên thang điểm siêu âm, cho thấy nguy cơ ác tính rất thấp.

Sinh Thiết Bằng Kim Nhỏ (FNA)

Sinh thiết FNA chỉ được chỉ định cho u tuyến giáp TIRADS 3 khi nhân có kích thước lớn (>2,5 cm) hoặc có các đặc điểm bất thường (như tăng sinh mạch máu). Quy trình này sử dụng kim nhỏ để lấy mẫu tế bào, sau đó phân tích theo hệ thống Bethesda để xác định tính chất lành tính hay ác tính. Theo Thyroid Journal (2023), FNA có độ nhạy và độ đặc hiệu lên đến 90% trong chẩn đoán nhân giáp.

Xét Nghiệm Chức Năng Tuyến Giáp

Các xét nghiệm máu đo nồng độ TSH (Thyroid-Stimulating Hormone), FT3 , và FT4  giúp đánh giá chức năng tuyến giáp. Ngoài ra, các chỉ số như thyroglobulin (TG) hoặc anti-TPO có thể được sử dụng để phát hiện các rối loạn tự miễn liên quan.

Chụp Cắt Lớp (CT) hoặc Cộng Hưởng Từ (MRI)

Trong các trường hợp hiếm gặp, khi nghi ngờ nhân giáp gây chèn ép nghiêm trọng hoặc có dấu hiệu bất thường, CT hoặc MRI có thể được chỉ định để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến các cấu trúc lân cận.

Theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ (ATA), các nhân u tuyến giáp TIRADS 3 với kích thước dưới 2,5 cm thường chỉ cần theo dõi định kỳ, trong khi các nhân lớn hơn có thể yêu cầu FNA để loại trừ nguy cơ ác tính.

Phương Pháp Điều Trị U Tuyến Giáp TIRADS 3

Phương pháp điều trị u tuyến giáp TIRADS 3 được cá nhân hóa dựa trên kích thước nhân, triệu chứng lâm sàng, và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Dựa trên bằng chứng khoa học, các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Theo Dõi Định Kỳ

Đối với u tuyến giáp TIRADS 3 có kích thước nhỏ (<2,5 cm) và được xác định là lành tính qua siêu âm, bác sĩ thường đề xuất theo dõi định kỳ bằng siêu âm mỗi 6-12 tháng. Phương pháp này giúp phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc tính chất của nhân mà không cần can thiệp ngay lập tức.

Phẫu Thuật

Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi u tuyến giáp TIRADS 3 có kích thước lớn (>4 cm), gây chèn ép nghiêm trọng, hoặc có dấu hiệu nghi ngờ ác tính qua FNA. Các loại phẫu thuật bao gồm:

• Cắt thùy tuyến giáp (lobectomy): Loại bỏ thùy chứa nhân giáp.

• Cắt toàn bộ tuyến giáp (thyroidectomy): Áp dụng khi có nhiều nhân hoặc nghi ngờ ung thư.

• Phẫu thuật nội soi: Ít xâm lấn, sử dụng các vết rạch nhỏ để loại bỏ nhân.

Điều Trị Nội Khoa

Nếu u tuyến giáp TIRADS 3 gây rối loạn hormone (như nhược giáp hoặc cường giáp), bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc như:

• Levothyroxine: Để điều trị nhược giáp, bổ sung hormone tuyến giáp.

• Methimazole hoặc Propylthiouracil: Để kiểm soát cường giáp, giảm sản xuất hormone T3 và T4.

Đốt Sóng Cao Tần (RFA)

Đốt sóng cao tần ( RFA) là một phương pháp hiện đại, ít xâm lấn, được sử dụng ngày càng phổ biến để điều trị u tuyến giáp TIRADS 3 lành tính, đặc biệt khi nhân gây triệu chứng chèn ép hoặc mất thẩm mỹ. Theo Hiệp hội Nội tiết Lâm sàng Hoa Kỳ (AACE), RFA là lựa chọn lý tưởng cho các nhân giáp có kích thước từ 2-4 cm, giúp giảm kích thước nhân mà không cần phẫu thuật.

Phương pháp RFA mang lại nhiều lợi ích vượt trội trong điều trị u tuyến giáp TIRADS 3, đặc biệt với các nhân lành tính gây triệu chứng chèn ép hoặc mất thẩm mỹ. Đây là kỹ thuật ít xâm lấn, không để lại sẹo lớn vì chỉ sử dụng kim mỏng, giúp đảm bảo tính thẩm mỹ cho người bệnh. RFA có hiệu quả cao, với tỷ lệ giảm kích thước nhân giáp đạt 70-90% trong vòng 6 tháng sau thủ thuật. Phương pháp này còn bảo tồn chức năng tuyến giáp bằng cách chỉ phá hủy mô bất thường, giữ nguyên phần tuyến giáp lành, giúp người bệnh duy trì chức năng nội tiết bình thường.

Điều Trị I-ốt Phóng Xạ (I-131)

Trong các trường hợp hiếm gặp, khi u tuyến giáp TIRADS 3 có liên quan đến cường giáp hoặc nghi ngờ ác tính, i-ốt phóng xạ có thể được sử dụng để tiêu diệt các tế bào tuyến giáp bất thường, thường sau phẫu thuật.

Phòng Ngừa U Tuyến Giáp TIRADS 3

Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn u tuyến giáp TIRADS 3, một số biện pháp dựa trên bằng chứng khoa học có thể giúp giảm nguy cơ và duy trì sức khỏe tuyến giáp:

• Bổ sung i-ốt đầy đủ: Theo WHO, người lớn cần khoảng 150 mcg i-ốt/ngày từ các nguồn như hải sản, rong biển, hoặc muối i-ốt.

• Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Ăn nhiều trái cây (dâu tây, việt quất), rau xanh (cải bó xôi, bông cải xanh), và ngũ cốc nguyên hạt để hỗ trợ chức năng tuyến giáp.

• Thăm khám định kỳ: Siêu âm tuyến giáp hàng năm, đặc biệt ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp hoặc sống ở khu vực thiếu i-ốt.

• Hạn chế tiếp xúc phóng xạ: Tránh tia X không cần thiết hoặc các nguồn phóng xạ khác.

• Kiểm soát căng thẳng: Thiền, yoga, hoặc các bài tập thư giãn giúp giảm stress, một yếu tố nguy cơ gây rối loạn nội tiết.

Các Câu Hỏi Thường Gặp

U Tuyến Giáp TIRADS 3 Có Nguy Hiểm Không?

U tuyến giáp TIRADS 3 có nguy cơ ác tính rất thấp, chỉ khoảng 1,7% . Do đó, trong đa số trường hợp, tình trạng này không được xem là nguy hiểm. Tuy nhiên, người bệnh cần duy trì theo dõi định kỳ bằng siêu âm mỗi 6-12 tháng để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc tính chất của nhân giáp. Việc tuân thủ lịch khám và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nội tiết là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe lâu dài và tránh bỏ sót các trường hợp hiếm gặp có thể tiến triển.

U Tuyến Giáp TIRADS 3 Có Thể Tự Khỏi Không?

U tuyến giáp TIRADS 3 là tổn thương có cấu trúc giải phẫu rõ ràng trong tuyến giáp, nên không thể tự khỏi mà không có can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu được xác định là lành tính qua siêu âm hoặc FNA, nhân giáp thường ổn định về kích thước và tính chất trong thời gian dài. Theo dõi định kỳ bằng siêu âm là cần thiết để phát hiện kịp thời nếu nhân tăng kích thước hoặc có dấu hiệu bất thường. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về tần suất tái khám và các biện pháp hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp.

Có Nên Phẫu Thuật Ngay Khi Phát Hiện TIRADS 3?

Phẫu thuật thường không cần thiết ngay khi phát hiện u tuyến giáp TIRADS 3, do nguy cơ ác tính rất thấp (khoảng 1,7%). Các nhân nhỏ (<2,5 cm) và lành tính chỉ cần theo dõi định kỳ bằng siêu âm. Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi nhân gây chèn ép nghiêm trọng (khó thở, khó nuốt) hoặc có dấu hiệu nghi ngờ ác tính qua FNA. Quyết định can thiệp cần được thảo luận kỹ với bác sĩ chuyên khoa nội tiết để đảm bảo cân bằng giữa lợi ích và nguy cơ, phù hợp với tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

U tuyến giáp TIRADS 3 là một tình trạng lành tính với nguy cơ ác tính thấp, nhưng cần được theo dõi định kỳ để đảm bảo sức khỏe lâu dài. Với các phương pháp chẩn đoán hiện đại như siêu âm, FNA, và điều trị tiên tiến như đốt sóng cao tần (RFA), bệnh nhân có thể yên tâm kiểm soát hiệu quả tình trạng này. Việc duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tuyến giáp. Hãy liên hệ bác sĩ chuyên khoa tại Phòng khám Bác sĩ Nguyễn Đức Tỉnh để được tư vấn và điều trị kịp thời, đảm bảo chất lượng cuộc sống tối ưu.

Thông tin liên hệ:

• Phòng khám: Bệnh viện Quân Y 175, 786 Đ. Nguyễn Kiệm, Phường 3, Gò Vấp, Hồ Chí Minh

• Trung tâm Tầm soát Ung bướu Sài Gòn: 925 Đ. Nguyễn Kiệm, Phường 3, Gò Vấp, Hồ Chí Minh

• Email: [email protected]

• Hotline/Zalo: 0966089175

• Website: https://nguyenductinh.com/

Hãy đặt lịch khám ngay hôm nay để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe tuyến giáp một cách toàn diện!